ENDOÜROLOJİK
GİRİŞİMLER (ÜROLOJİDE ALETLİ MUAYENE YÖNTEMLERİ
)
Ürolojide gerek tanı gerekse tedavi amacıyla aletlerin
kullanımı önemli bir yer tutmaktadır . Ürolojide
kullanılan aletler beş ana grupta incelenmektedir :
1 . Kauçuk ve plastikten yapılmış olanlar
2 . Polietilenden yapılmış olanlar
3 . İpekten yapılmış olanlar
4 . Madenden yapılmış olanlar
5 . Diğer aletler
KAUÇUK VE PLASTİKTEN
YAPILMIŞ OLANLAR :
A ) Üretral kateterler : Ürolojide en fazla kullanım
alanı bulunana içleri boş olan kateterlerdir . Bunlar
Nelaton , Foley ve Tieman kateterlerdir . 8’den 30’a
kadar ikişer numara atlayaarak isimlendirilmektedir .
Fransız skalasına göre numaralandırılmaktadır. (18F
gibi) . Üretral kateterler üretranın
devamlılığının ve kalibrasyonunun tayininde , mesane
drenajı için , rezidüel idrarın tayininde ,
üretrografi ve retrograd sistografi çekiminde ,
solüsyonlarla mesane irrigasyonu için kullanılırlar.
Nelaton üretral kateteri veya sondası ; düz ve içi
boştur . Bir defalık mesane boşaltılmasının yanı
sıra üreter veya böbrek taşı ameliyatlarında
üreter alt ve üst bölümlerinde bir obstrüksiyonun
olup olmadığının kontrolünde , üreter ve böbrek
ameliyatlarında üreteral diversiyon (üretrostomi)
için kullanılmaktadır .
Foley üretral kateteri veya sondası ; içi boş olup
iki yolludur . Nelaton sonda gibi numaralandırılır .
İçerisine sıvı verilerek ucundaki balon şişirilir .
Böylece mesaneye tesbit edilmiş olur . Uzun süreli
mesane drenajları , ameliyatlarda mesane drenajı ,
prostatektomi ve mesane tümörü gibi ameliyatlarda
üretral kateterizasyon için kullanılır .
Prostatektomi ameliyatlarında sistostomiye gerek
kalmaması için üç yollu kateterler de yapılmıştır
. Üçüncü yol irrigasyon sıvısının verilmesi için
kullanılır . Uzun süreli mesane drenajı gereken
durumlarda 14-15 günde bir değiştirilmesi gerekir .
Aksi takdirde kateterin mesanedeki bölümü üzerinde
kalsium , amonyum ve magnesium fosfat kristalleri
çökerek taşlaşır . Bu taşlaşmada yabancı cisim
olarak kabul edilen kateterin enfeksiyona yol açarak ya
da bu yabancı cisim olan kateter üzerinde kristallerin
çökmesi sonucu oluştuğu kabul edilmektedir . Yine
uzun süreli kateterizasyon gereken hastalarda alkali
idrar gelişimini önlemek için bol sıvı alımı ,
proteinden zengin diet , mesanenin çeşitli asidik
sıvılarla irrigasyonu önerilmektedir .
Tieman üretral kateteri veya sondası ; içi boş olup
tek kanallıdır . Kateterin uç bölümü kateterin
çapına göre daha ince , öne doğru kıvrık , içi
dolu ve serttir . BPH ve prostat kanserinde üretra
deforme olduğu ve mesane boynu yer değiştirdiğinden
diğer iki sonda ilerlemeyebilir . Bu durumda tieman
kateteri tercih edilir . Ayrıca üretra darlıklarında
darlığın geçilmesi sağlanır . Sert ve ucu sivri
olduğu için 48 saat sonra çıkarılarak sağlanan
pasajdan foley ya da nelaton sonda ilerletilir .
Tüm bu kateterlerin sterilizasyonu otoklavda yapılır .
Normal buhar otoklavlarında antiseptik solusyonlar
içerisinde 20-45dk bekletilmesi sterilizasyon için
yeterlidir . Kaynamakta olan suda 10-15 dakika
kaynatılarakta sterilize edilir .
Son zamanlarda yabancı cisim reaksiyonu olarak kabul
edildiğinden üretral darlıklara yol açan bu
kateterlerin silikon ile kaplanmış olanları da
üretilmiştir .
B) Diversiyon kateterleri : Pezzer ve Malecott
kateterleridir . Bunlar genellikle kauçuktan
yapılmıştır . Nefrostomi ve sistostomi gibi üriner
diversiyonlarda kullanılır.Uç kısmı topuz şeklinde
olup 3-4 deliklidir .
POLİETİLENDEN YAPILMIŞ
OLANLAR
A ) Üreter kateterleri : 3-10F kalınlığında ...